Dierenleed begint niet bij het uitgemergelde dier, maar ligt vaak veel dichter bij ons huis dan we denken. Het is vaak geen boze opzet, maar een combinatie van het niet weten, verouderde kennis waar we mee zijn opgegroeid, en het ons simpelweg niet realiseren. Het is juist de bewustwording en het leren van fouten en nieuwe informatie die we met elkaar kunnen delen als mens om zodoende te kunnen bijdragen aan het welzijn van onze huisdieren.



Bewustwording - De Hond


De hond is al heel lang in ons midden. Decennia hebben we geleerd dat de hond een lineare hierarchie heeft en dat heeft geleid tot het incorrecte beeld dat de hond zijn doel is om de macht over te nemen. Door onderdrukking en straf was het onze taak om toch zeker te zorgen dat de hond zijn plaats binnen deze hierarchie zou houden. Ondertussen heeft men al lang ontdekt dat de hierarchie heel anders in elkaar zit, maar oude wijsheid vervangen door nieuwe kennis is een lang en moeilijk proces. Natuurlijk is het belangrijk, en dat geldt voor ieder huisdier, om te leren wat hij binnen onze gezinsstructuur kan doen.

Maar het gaat over de manier waarop....Gelukkig zie je steeds meer hondentraining die als basis het negeren van ongewenst gedrag en het belonen van gewenst gedrag hebben. Onderzoek heeft uitgewezen dat dieren die beloning krijgen voor goed gedrag zich bezig houden met het uitvoeren van de taak voor de beloning. Dieren die d.m.v. straf getrained worden zijn zo gericht op het voorkomen van de straf dat ze vaak niet in staat zijn te leren wat er nu echt van ze verwacht wordt. Het vermijden van mogelijke straf overschaduwt het uiteindelijke doel en leert het dier eerder angst voor de eigenaar dan de daadwerkelijke taak.

De markt is vol met corrigerende middelen, halsbanden, wurgkettingen, en de bench.
Maar wanneer je dan kijkt hoe effectief het op de lange termijn is blijkt vaak dat men deze middelen moet blijven gebruiken omdat het gedrag wordt onderdrukt en niet gemodificeerd. De bench als alternatief voor een mand in de functie van veilige haven met de deur open is op zich acceptabel, zolang de hond languit op zijn zij kan liggen en de bench open staat zodat de hond bewegingskeuze heeft! Op zo'n moment kan ik het niet helpen om me af te vragen waarom je dan voor een object zou kiezen die duidelijk ontworpen is om een dier in te kunnen sluiten. Zodra men de bench in gaat zetten als correctiemiddel voor gedrag, denk ik dat we heel goed moeten kijken waar we precies mee bezig zijn. ...Een jonge energieke jachthond wordt opgesloten in de bench als hij te druk in huis is en inderdaad zodra hij in de bench is heeft hij weinig keus en ruimte en zal gaan slapen of zichzelf passief houden. Wanneer hij uit de bench mag is hij zo blij en opgewonden en dus druk..... Het gevolg is dat hij steeds vaker en langer in de gesloten bench wordt geplaatst. Op dit moment is er geen sprake meer van training of gedragsmodificatie... de praktijk geeft aan dat het dier niet leert zich rustiger in huis te gedragen, vandaar dat hij steeds vaker en langer in de bench zit. Dit is onderdrukking van het gedrag, leidt tot frustratie en chronische stress bij het dier en valt, ondanks dat we ons dat niet realiseren, onder dierenleed. Er zijn ontelbare voorbeelden waar wij als mensen mee door blijven gaan of blijven gebruiken zonder een stap terug te doen en te evalueren of het werkt of een mogelijk negatieve invloed op onze hond heeft. Om te voorkomen dat wij ons onbedoeld op het vlak van dierenleed gaan bevinden is het nodig om onze kennis van goede training en de motivatie van het dierengedrag te begrijpen om toepasselijke manieren van training en gedragsmodificatie te kiezen.


Artikel Blaffende honden

met dank voor het beschikbaar stellen voor mijn website door en onder © van Trudie Rutten,
Kynologisch gedragstherapeut / Bach Bloesem Dierenconsulent (BFRAP).


Een blaffende hond wordt door veel mensen als storend ervaren. Overigens, er zijn ook mensen die juist een hond om die eigenschap waarderen.
Blaffen, maar ook huilen, janken en grommen is voor de hond een natuurlijke vorm van communiceren met geluid. Daarnaast beschikken zij over een uitgebreide mogelijkheid om te communiceren met lichaamstaal.

Natuurlijk gedrag.
Gedrag wat natuurlijk is kunnen we niet afleren. Het is zelf zo dat door pogingen om blaffen af te leren juist meer problemen kunnen ontstaan. Om te begrijpen waarom honden blaffen is het belangrijk om ons te verdiepen in de hond als diersoort.

Honden zijn roedeldieren. Zij zijn sociaal levend, in groepen. Er is bij honden sprake van een parallelle hiërarchie gebaseerd op het geslacht (tussen reuen onderling en teven ten opzichte van teven). Honden zijn jagers. Jagen doen zij in groepsverband. Het jagen kost veel energie en er wordt tijdens de jacht nauw met elkaar samengewerkt. Na het jagen en eten zal er veel gerust worden om nieuwe energie op te doen. Terwijl de groep jaagt zal er een of enkele leden van de groep " thuisblijven" bij de jonge dieren. Honden zijn dus van nature gewend om in gezelschap van een soortgenoot te zijn. Honden zullen zeker tot in de puberteit in deze groep blijven. De jonge dieren oefenen via spel met elkaar, zoals: elkaar najagen, stoeien, prooi verscheuren, onder toeziend oog van de ouderen. Het territorium is belangrijk voor het overleven. Hier worden de jongen geboren en het voedsel naar toe gebracht.

Honden in de mensen - maatschappij.
Honden kunnen zich erg goed aanpassen maar hun natuurlijke aanleg zal nooit veranderd kunnen worden. Hieronder staan de belangrijkste kritieke omstandigheden in het leven van de hond bij de mens.
  1. Gewoonlijk wordt een pup rond de 8 weken van zijn moeder en nestgenoten gescheiden en geplaatst bij de nieuwe eigenaar.
  2. Vaak moet de pup direct alleen blijven in de nacht en soms ook al overdag.
  3. De pup moet aan allerlei dingen wennen die voor hem onnatuurlijk en vaak beangstigend zijn. Goed bedoeld door de eigenaars wordt de pup gesocialiseerd. Het is voor ons als mensen vaak moeilijk in te schatten wat voor een pup traumatisch kan zijn. Veel angsten ontstaan in de pupleeftijd of puberteit.
  4. Rond de puberteit tussen 6 en 10 maanden wordt de hond geslachtsrijp en wordt het territorium belangrijk voor hem.
Honden leren hun hele leven. Zij zullen gedrag herhalen wat hen wat oplevert en gedrag vermijden wat een onlustgevoel oplevert.

Honden en emoties
Net als mensen en andere zoogdieren hebben honden emoties, dit is wetenschappelijk bewezen. Net als wij kunnen honden angsten ontwikkelen voor bijvoorbeeld: bedreigingen, pijn, woede-uitbarstingen. Net als wij kunnen honden boos worden wanneer er onrecht wordt aangedaan zoals gepest worden of wanneer ze gedwongen dingen te doen die ze niet aankunnen. Veel van wat we in onze belevingswereld gemeen hebben hangt samen met zelfbehoud, met overleven.

Het blaffen.
Blaffen, klinkt bij iedere emotie anders. We spreken daarom van verschillende types blafgeluiden. Hieronder vindt u een opsomming van de verschillende emoties met het bijbehorende type blafgeluid en de mogelijke motivatie voor het blaffen.
  1. Vreugde - opgewonden blafgeluid bijvoorbeeld wanneer de eigenaar thuis komt.
  2. Waarschuwing- korte blaf - er komt iemand in het territorium. De bedoeling is het waarschuwen van "zijn roedel". Waarschijnlijk is dit de belangrijkste rede dat de hond is gedomesticeerd.
  3. Verdediging - blaffen afgewisseld met grommen - in de richting van een soortgenoot of persoon, ander dier, object. De bedoeling om de bedreiging weg te jagen.
  4. Angst - blaffen gedurende lange tijd, de frequentie van het geluid is hoger en kan worden afgewisseld met janken en huilen. Waar te nemen bij: alleen gelaten worden. Bij angst voor een object, mens, soortgenoot of andere diersoort enz.
  5. Frustratie - een aanhoudend monotoon blafgeluid. Waar te nemen bij honden die onder voortdurende stress staan zoals honden die lang alleen moeten zijn, die voortdurend vastliggen aan een ketting, langdurig in een kennel moet zitten.
  6. Aangeleerd - de hond blaft voortdurend en kijkt daarbij verwachtingsvol naar de eigenaar. In het blaffen is geen dreiging te horen. Echter de intentie kan zeer sterk zijn. Dit een vorm van blaffen die meestal onbedoeld en onbewust wordt aangeleerd door de mens. De hond wordt beloond voor het gedrag zonder dat de eigenaar de bedoeling heeft de hond te belonen maar juist wil laten stoppen met het blaffen. Hier is het waarschijnlijk dat de eigenaar in het verleden de hond heeft terechtgewezen op het blaffen. Hierbij is het belangrijk dat u iets weet over leergedrag bij honden. Voor honden kunnen verschillende dingen een beloning zijn, waaronder aandacht van de eigenaar. De terechtwijzing is de door de hond als aandacht dus als een beloning ervaren. Onbewust is het gedrag door de eigenaar beloond.
Communicatie onduidelijkheid tussen eigenaar en hond.
Een andere rede dat blafgedrag versterkt kunnen signalen zijn die de hond opvangt van de eigenaar. De hond hoort of ziet iemand bij zijn territorium en blaft. De eigenaar wil dat de hond stil is en verheft zijn stem. Wanneer het stemgeluid van de eigenaar omhoog gaat duidt dit voor de hond op paniek. De hond koppelt de stemverheffing van zijn eigenaar dus aan de "indringer" en niet aan zijn eigen het blaffen.

U heeft een hond die overmatig blaft, wat is hier aan te doen?
Om een blijvende verandering in het gedrag van de hond te bevorderen is het belangrijk om er achter te komen waarom de hond overmatig blaft. Dit is per hond en situatie verschillend. In de meeste gevallen zal het nodig zijn om de omstandigheden voor de hond te veranderen. Enkele voorbeelden zijn: een hond met waakeigenschappen die voortdurend blaft in de tuin, zal niet meer alleen in de tuin mogen lopen. Een hond die blaft bij alleen zijn zal een periode niet alleen gelaten mogen worden. Het zal eerst weer vertrouwen moeten krijgen dat hij niet alleen wordt gelaten en dan getraind kunnen worden volgens een stap voor stap plan om alleen te zijn zonder angst. Bij (onbewust) aangeleerd blaffen, zal de hond zijn "beloning" niet meer mogen krijgen. Wanneer angst de oorzaak is van het blaffen, zal de angstopwekkende prikkel weggenomen moeten worden.

Omdat pijn of een ander lichamelijk ongemak een onderliggende oorzaak kan zijn voor emotionele onbalans is het verstandig om uw hond lichamelijk te laten onderzoeken door een dierenarts alvorens een behandeling in te zetten. Een gedragsdeskundige kan u helpen bij het onderzoeken van de oorzaken van het blafgedrag en helpen bij een positieve gedragsverandering bij de hond.

Bach Bloesems voor de behandeling van emoties.
Omdat emoties een grote rol spelen bij overmatig blaffen, kunnen Bach Bloesems een belangrijke hulp zijn bij het in balans brengen van de hond. Wanneer de hond emotioneel weer in balans is, is hij pas in staat om nieuwe dingen te leren. Welke Bloesems voor uw hond nodig zijn, is afhankelijk van de emoties die bij de hond spelen. Is er sprake van: angst, opwinding, geïrriteerdheid, intolerantie, frustratie? Een Bach Bloesem Dierenconsulent kan u dier behandelen voor zijn emotionele probleem en u adviseren.

Samenvattend: ·Blaffen is voor een hond een natuurlijke manier van communiceren. Om te begrijpen waarom een hond overmatig blaft, is kennis van hondengedrag en hoe honden leren belangrijk. Veel gedrag is gebaseerd op overleven en zelfbehoud. De wetenschap dat honden emoties ervaren is een gegeven waarmee we rekening moeten houden. Lichamelijke ongemakken kunnen een oorzaak zijn voor emotionele onbalans. Veranderingen in de omstandigheden van de hond en het in balans brengen van de emoties zijn meestal een voorwaarde voor een positieve verandering bij overmatig blafgedrag.

Trudie Rutten
www.praktijkderietvink.nl


Aanbevolen lectuur: Blafgedrag van honden - Turid Rugaas.